Federal Almanya’da bir kişi, iş yerinde üzerinde Ukrayna’da savaşan Irkçı olarak tabir edilen Rus güçlerinin sembolü olan Z işareti bulunan bir tişört giydiği için para cezasına çarptırıldığı kaydedildi.
Mustafa Teke
Peki ülkedeki diğer yasaklı ve bunların nedenlerini sembolleri biliyormusunuz?
86’ncı maddesinin a paragrafı ile hukuki çerçevesi çizilen bu yasaklar
Federal Almanya’da “Anayasaya aykırı ve/ya da terörist olarak kabul edilen örgütlerin sembollerinin” gösterilmesi yasak. Alman Ceza Kanunu’nun 86’ncı maddesinin a paragrafı ile hukuki çerçevesi çizilen bu yasaklar söz konusu sembollerin, “Vatandaşların bilgilendirilmesi, Anayasa’ya aykırı çabaların püskürtülmesi, sanat, bilim, araştırma ya da eğitimsel amaçlar, belli bir dönemde yaşananlarla ilgili haber yapılması, tarih anlatımı vb.” gibi başlıklar altında kullanılmasını ise serbest bırakıyor. Bu metinininde de o kapsama girdiğinin altını çize biliriz.
Tartışılan Z İşareti
Yasaklanan son sembol aslında bir istisna, keza konu “Anayasa’ya aykırı ve/ya da terörist örgütler” kapsamına girmiyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gazetesinin haberinde yer verilen bilgiye göre, Rus kökenli bir Alman vatandaşı, iş yerine üzerinde Z harfi olan bir tişörtle gittiği için bin 500 euro ceza ödemeye mahkum edildi. Haberde, cezaya çarptırılan kişinin bunu ödediği ve böylece hakkındaki hukuki sürecin sona erdiği belirtildi.
Ukrayna’yı işgal eden Rus ordusu tarafından, askeri araçlarının üzerinde kullanılan Z işareti, aynı zamanda Rusya’nın saldırı savaşına destek verenlerin, örneğin evlerinin dış duvarlarına çizdiği bir propaganda sembolüne dönüştüğü düşünülüyor.
“Kamu huzurunu bozmaya uygun”
FAZ’in haberine göre, Rus kökenli Alman vatandaşın davasına bakan hakim, Z işareti ile ilgili olarak Almanya’da henüz bir yüksek mahkeme kararı olmadığını, ancak Wiesbaden Bölge Mahkemesi Ceza Kanunu uyarınca “Kamu huzurunu bozmaya uygun” olarak değerlendirdiği için Z işaretini kamusal alanda göstermenin suç olarak nitelendirildiğini dile getirdi.
Gamalı Haç
Almanya’da yasaklı olan sembollerin büyük kısmı nasyonal sosyalizm dönemine ait. Bunların en bilineni, aslında geçmişi nasyonal sosyalizmden binlerce yıl geriye giden ve bir Nazi icadı olmayan ancak rejimin kendine sembol seçtiği gamalı haç.
Irkçı bir ideolojiyi yansıtıyor
Diğer tüm Nazi sembolleri gibi o da insan onurunu hiçe sayan, ırkçı bir ideolojiyi yansıtıyor ve normal şartlar altında Almanya’da kamuya açık alanlarda gösterilemez. Gamalı haçın nasyonal sosyalizm dönemi ile ilgili müzelerde, örneğin o Nazi üniformalarının üzerinde kol bandı olarak teşhiri, eğitim ve bilgilendirme kapsamında değerlendirildiği için, bu yasağın kapsamı dışında kalıyor. Ayrıca ilgili görsel, örneğin gamalı haçın üstüne çarpı atılması gibi, bu sembolü olumsuzlaştıran, reddeden bir mesaja sahip ise kamuya açık alanda kullanılabiliyor.
Gamalı Haç Hitlerin bulduğu sembol değil.
Svastika kollarının uçları dik açıyla sağa doğru kıvrılmış eşkenar bir haçtır; Hinduizm, Caynizm ve Budizm bu sembole yüzyıllardır kutsiyet addediyor. Fakat, svastika (daha doğrusu svastikanın farklı bir formu olan “hakenkreuz,” diğer bir deyişle gamalı haç), günümüzde Nazilerin acı ve korku rejimini simgeleyen bir sembol olarak tanınıyor. Sembolün Nazi ideolojisiyle, soykırımla, ırkçılıkla ve nefretle özdeşleştirilmesi ise vahşet dolu (Yahudi soykırımı) Holokost’tan sonraya dayanıyor.
Karmaşık bir tarih
Adolf Hitler yeni kurulan partisi için bir sembol arayışındayken sağa döndürülüp noktaları silinmiş svastikayı, yani gamalı haçı, kullanmaya başladı, 1920’de bu sembol Nazi partisinin amblemi olarak kabul edildi. Hitler’in propaganda bakanı Joseph Goebbels, Mayıs 1933’te gamalı haçın izinsiz ticari kullanımını engelleyen bir yasa çıkardı.
Hitler’in sembolü benimsemesinin altında yatan sebebin Almanların kendi dilleri ile Sanskritçe arasında benzerlik bulmaları ve Hintliler ile aynı “saf” Aryan ataların torunları oldukları sonucuna varmaları olabileceği öne sürüldü. Kapsamlı arkeolojik kazıları sırasında, Alman arkeolog Heinrich Schliemann, 1871’de, antik Troya’daki çanak çömlek parçaları üzerinde Alman tarihi eserlerindekine benzeyen 1800 gamalı haç varyasyonu keşfetti. Antropolog Gwendolyn Leick, “Bu, Naziler tarafından ırksal bir sürekliliğin işareti ve kazı alanındaki yerleşimcilerin başından beri Aryan olduğunun kanıtı olarak görüldü.” diye yazıyor. Ayrıva Japonya’da da tarihsel olarak kullanıldığı da görülüyor.
Gamalı haçların Yahudi karşıtı kullanımı İkinci Dünya Savaşı ile sona ermedi. Günümüzde dahi ırkçı neo-nazi çeteleri bu işareti Yahudi mezarlarına veya ibadethanelerine saygısızlık etmek için kullanıyor.
Hitler görselleri
Nasyonal sosyalizm dönemi Almanyası’nda Hitler görsellerini hayatın her alanında görmek mümkündü. Devlet dairelerinde, pullarda, paraların üzerinde görülen Hitler görselleri, Hitler’in partisi NSDAP’nin (Alman Nasyonalsosyalist İşçi Partisi) ve tüm Nazi devletinin bir simgesi gibiydi. Günümüzde Hitler’in başının olduğu bir görseli herhangi bir şekilde, örneğin bir kahve fincanı üzerinde yaymak cezaya tabi bir suç. Burada söz konusu görselin, Anayasa’ya aykırı amaçlarla kullanılıp kullanılmadığına da bakılmıyor.
SS Sembolü
Kısa adı SS olan Schutzstaffel (Koruma Timi), Irkçı rejimin en etkili terör ve baskı organıydı. Eşi benzeri olmayan savaş suçlarına karışan SS, toplama kamplarının işletilmesi ve Yahudi Soykırımı’nda (Holokost) da belirleyici rol oynadı. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, Nazilerin yargılandığı Nürnberg Mahkemeleri’nde bir suç örgütü olarak sınıflandırılan SS’nin sembolü, cermen runik alfabesindeki “sig” harfinin iki adet yan yana gelmesinden oluşuyor. Söz konusu sembol, SS’nin diğer tüm işaret, sembol, bayrak, rozet, üniforma, slogan, marş ve şarkıları gibi İkinci Dünya Paylaşım Savaşı’nın ardından yasaklandı. Bu yasak sebebiyle Almanya’da örneğin otomobil plakası olarak yan yana iki S harfi kullanılmıyor.
Hitler Selamı
Bir vücut hareketinin de yasak kapsamına girebileceğinin en iyi kanıtı Hitler selamı. Elin açık bir şekilde kolun öne ve hafif yukarı doğru, düz bir şekilde uzatılması, Adolf Hitler döneminin tipik selamlama ve Hitler kültünü övme biçimiydi. Bu tür selamlama jestine genelde, “Heil Hitler” (Yaşasın Hitler) ya da “Sieg Heil” (Yaşasın Zafer) sloganları eşlik ediyordu. Neonazilerin yer yer uyguladığı bu selamlama şekli Almanya’da yasak.
Belgesel filimler
Belgesel filmler, tiyatro oyunları ya da Nazi rejimi ile araya mesafe konduğu açık olan durumlarda bu selamın yapılması ceza kapsamının dışında kalabiliyor. Neonazilerin de günümüzde, bu yasağı aşabilmek için Hitler selamını ufak değişikliklerle yaptığı sık sık görülebiliyor. Ancak yasaklı tüm sembollerde olduğu gibi burada da Ceza Kanunu’nun 86’ncı maddesinin a paragrafı uyarınca, değiştirilmiş olsa bile yasaklı sembole “aradaki fark ayırt edilemeyecek kadar benzeyen” simgeler de yasaklı sayılıyor.
IŞİD Bayrağı
El Kaide ya da IŞİD gibi İslamcı maskesi takan terör örgütleri Almanya’da yasaklı. IŞİD’in “Kara Sancak” olarak da adlandırılan bayrağı da yasaklılar listesinde yer alıyor.
“Allah’tan başka tanrı yoktur. Muhammed Allah’ın peygamberidir”
Anayasa karşıtı bir örgütün sembolü olarak nitelendirilen bayrağa 2014 yılında yasak getirildi. Bayrağın üzerindeki, “Allah’tan başka tanrı yoktur. Muhammed Allah’ın peygamberidir” yazısı nedeniyle, bunun inanç özgürlüğü kapsamına girdiği öne sürülmüş ve yasaklama kararı o dönem bazı kesimlerce eleştirilmişti. Almanya İçişleri Bakanlığı bunun üzerine, yasağın İslami sembollere yönelik olmadığını, bu sembollerin Anayasa karşıtı amaçlar için kullanılması nedeniyle yasak kararı alındığını ifade etmişti.
PKK (Kürdistan İşçi Partisi), hem Almanya’nın, hem de Avrupa Birliği’nin (AB), terör örgütleri listesinde yer alıyor. Bu örgütün bayrağı da kendi gibi yasaklılar listesinde. Ancak buna rağmen gösterilerde ve eylemlerde sık sık açılıyor.
Bu semboller yasak futbolda da var…
Almanya 2. Futbol Ligi kulüplerinden 1860 Münih’in ırkçılık ve aşırı sağla mücadele kapsamında hazırladığı el ilanlarında, statta maçları izlemek isteyen taraftarların kullanması yasak olan sembol ve işaretlere de yer verildi.
Almanya 2. Futbol Ligi kulüplerinden 1860 Münih’in internet sayfasından yapılan açıklamada, bazı kişilerin, mavi-beyazlı kulübü aşırı sağcı siyasi tutumunu yaymak için kullandığı bilgisinin alındığı belirtilerek, 1860 Münih Kulübünde aşırı sağ düşüncenin hiçbir şekilde yeri olmadığı ifade edildi.
“Aşırı sağa oyun alanı yok”
Bu kapsamda kulübün çeşitli kampanyalar düzenlediğine işaret edilen açıklamada, “Aşırı sağa oyun alanı yok” başlığıyla el ilanının hazırlandığı ve özel güvenlik elemanları için eğitim kursları gerçekleştirildiği kaydedildi.”
Bu semboller yasak
İnsan onurunu hiçe sayan düşünceleri
Statlarda Neonazileri, aşırı sağcıları, insan onurunu hiçe sayan düşünceleri ve bunlara sempati duyanları istemiyoruz” denilen el ilanında, aşırı sağcı, yabancı düşmanı, anayasaya aykırı sembol ve işaret taşıyanların stattan çıkarılacağı vurgulandı.
Üye olarak ve taraftar kulüplerimizde kabul etmiyoruz.
1860 Münih’in üst yöneticisi (CEO) Thomas Eichin de konuyla ilgilendiklerini ve titiz bir şekilde inceleme yaptıklarını aktararak, “Bu insanları üye olarak ve taraftar kulüplerimizde kabul etmiyoruz. Maçlarımıza da gelmelerini istemiyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
